Regionalna Izba Obrachunkowa w Katowicach pozytywnie zaopiniowała wykonanie budżetu Rudy Śląskiej za 2021 r. W ubiegłym roku dochody miasta wyniosły 976,5 mln zł, natomiast wydatki 934,4 mln zł, z czego ponad 74 mln zł przeznaczono na inwestycje. Dochody miasta powiększyły się też o 23,7 mln zł pozyskane ze środków unijnych. Jednocześnie miasto zmniejszyło swoje zadłużenie, które na koniec 2021 r. wyniosło 242,9 mln zł, a wskaźnik zadłużenia osiągnął najniższy poziom od 16 lat. Wydana przez RIO opinia uruchamia teraz procedurę do podjęcia przez rudzkich radnych uchwały absolutoryjnej.
W ubiegłym roku miasto najwięcej środków, bo 318 mln zł, czyli ponad 1/3 całego budżetu, przeznaczyło na oświatę, w dalszej kolejności wydatkowano pieniądze na pomoc społeczną i rodzinę – 285 mln zł oraz działania z zakresu gospodarki komunalnej i ochrony środowiska – 93,3 mln zł.
W przypadku wydatków inwestycyjnych największa pula pieniędzy tradycyjnie przeznaczona została na drogi. Była to kwota 17,9 mln zł. – W drugiej połowie zeszłego roku rozpoczęliśmy budowę kolejnego docinka trasy N-S od ul. Kokota do ul. Bielszowickiej. To właśnie to zadanie pochłonęło najwięcej środków przeznaczonych na inwestycje, bo 12,3 mln zł. To oczywiście tylko część tego, ile w całości kosztować będzie realizacja tego przedsięwzięcia, które ma być gotowe w 2023 r. – podkreśla Grażyna Dziedzic, prezydent Rudy Śląskiej.
Ponad 11 mln zł miasto przeznaczyło na inwestycje związane z ekologią i ochroną środowiska. Tu sztandarowym projektem była wymiana oświetlenia na nowe ledowe, na ponad stu ulicach w mieście. 10,6 mln zł przeznaczono na inwestycje z dziedziny gospodarki mieszkaniowej, m.in. na termomodernizacje wielorodzinnych budynków znajdujących się w miejskim zasobie mieszkaniowym. Inwestycje takie przeprowadzono w budynkach przy ul. Bielszowickiej 112, ul. Kokota 127-129-131, ul. Kokota 149, ul. Mickiewicza 1, ul. Sikorek 49-51-53-55-57, ul. Damrota 5, ul. Chorzowskiej 9a, ul. Piastowskiej 52, ul. Gierałtowskiego 2 oraz ul. Bytomskiej 39-41.
Z innych realizowanych w ubiegłym roku inwestycji wyliczyć trzeba jeszcze zakończenie modernizacji budynku Muzeum Miejskiego oraz wykonanie w nim nowej wystawy stałej, rozpoczęcie budowy nowego budynku Szkoły Podstawowej nr 17 w Bielszowicach, czy rozpoczęcie rewitalizacji dwóch parków w Nowym Bytomiu w ramach budowy Traktu Rudzkiego.
Przy realizacji inwestycji ważne są także stabilne finanse miasta. Niestety, z każdym rokiem sytuacja finansowa samorządów się pogarsza. Dotyczy to także i Rudy Śląskiej. - Patrząc tylko na suche liczby można odnieść wrażenie, że miasto jest w znakomitej kondycji finansowej i nie mamy w tej materii żadnych problemów. Okazuje się, że rzeczywistość jest jednak zupełnie inna – ocenia Grażyna Dziedzic. Prezydent Rudy Śląskiej zwraca tu m.in. uwagę na nadwyżkę budżetową, która wyniosła na koniec 2021 r. 42,1 mln zł. - Tak naprawdę była ona efektem przekazania w ostatnich dniach grudnia ubiegłego roku rządowych środków w ramach uzupełnienia subwencji ogólnej. Szkopuł w tym, że pieniądze te przeznaczone są na ten rok, ale musiały zostać zaksięgowane jeszcze w 2021 r. W ten sposób sztucznie poprawiły wynik finansowy wszystkich samorządów – wskazuje prezydent.
Kolejna kwestia, na którą zwracają rudzcy samorządowcy, to gwałtowny wzrost wydatków związanych z podwyższeniem pensji minimalnej i regulacją wynagrodzeń nauczycieli. - Na ten cel przeznaczyliśmy w 2021 r. ponad 62 mln zł więcej niż w 2020 r. – informuje Ewa Guziel, skarbnik miasta. Okazuje się, że nie pomogły nawet większe wpływy z udziału w podatku PIT, które w porównaniu do 2020 r. były większe o ponad 22 mln zł i wyniosły 214,8 mln zł. – Jak widać nie pokryły nawet w połowie wzrostu wydatków na wynagrodzenia – dodaje.
Jak wskazują władze miasta, prawdziwe finansowe kłopoty dla samorządów może przynieść aktualny rok. Od 2022 r. zmieniły się bowiem zasady przekazywania samorządom udziałów w podatku PIT. Teraz trafiają one na konto miasta co miesiąc, w równych transzach. Dotychczas były to różne kwoty, często większe, niż wcześniej planowano, przez co na koniec roku suma przekazywanych środków bywała większa od tej pierwotnie założonej. Teraz tak już nie będzie. Mniejsze wpływy z PIT w 2022 r. miało zrekompensować uzupełnienie subwencji ogólnej. W przypadku Rudy Śląskiej kwota ta wyniosła 33,3 mln zł. i to ona właśnie stanowiła większą część ubiegłorocznej nadwyżki. – Po uwzględnieniu rekompensaty, wpływy z podatku PIT będą w tym roku mniej więcej na tym samym poziomie, co w ubiegłym. Ale jak teraz zestawimy to z lawinowo rosnącymi wydatkami spowodowanymi rosnącymi płacami, galopującą inflacją, czy dramatyczną już sytuacją na rynku inwestycji, gdzie trudno wyłonić wykonawców, ponieważ ceny materiałów zmieniają się z dnia na dzień, to sytuacja nie jest ciekawa – nie kryje obaw Grażyna Dziedzic.
Dzięki spłacie części kredytów, pożyczek i wykupowi obligacji udało się natomiast o 4,4 mln zł zmniejszyć zadłużenie miasta, które na koniec 2021 r. wyniosło 242,9 mln zł. Zmniejszył się także sam wskaźnik zadłużenia, który obniżył się do poziomu 24,87%, gdy na koniec 2020 r. wynosił on 27,76%, a na koniec 2019 r. 29,96%.
Opinia RIO dotycząca wykonania budżetu za 2021 r. jest jednym z dokumentów, które rozpatruje Komisja Rewizyjna Rady Miasta podczas prac nad wnioskiem o udzielenie lub nieudzielenie absolutorium dla prezydenta miasta. Uchwała absolutoryjna to jedna z najważniejszych uchwał, jaką podejmuje Rada Miasta. Jest ona oceną działalności prezydenta miasta za dany rok w oparciu o realizowany budżet.
