Kop po zwycięstwo – II Rudzki Festiwal Dziedzictwa 5–7 września 2025

Weekend 5–7 września zamienia rudzką dzielnicę Ruda w żywe muzeum: spacery, warsztaty, koncerty i gra terenowa pokażą nieznane oblicze miejsca, które zwykle mija się w drodze do pracy. Sprawdź cały program, miejsca zbiórek i kto przygotował każde wydarzenie — wszystko bezpłatnie, choć na niektóre pozycje trzeba się zapisać.

• Ruda zaprasza na „Kop, gdzie stoisz” — wejdź w historię i przyrodę dzielnicy
• Zaplanuj weekend: szczegółowy program festiwalu w Rudzie
• Szyb Franciszek odkopuje przeszłość i zyskuje nowe życie

Ruda zaprasza na „Kop, gdzie stoisz” — wejdź w historię i przyrodę dzielnicy

Druga edycja Rudzkiego Festiwalu Dziedzictwa „Kop, gdzie stoisz” odbędzie się w dniach 5–7 września 2025 r. Organizuje ją Stowarzyszenie TURuda we współpracy z szeregiem miejskich i pozamiejskich partnerów: Miastem Ruda Śląska, programem Spójnik w ramach Polskiej Stolicy Kultury 2027, klubem Slavia Ruda Śląska, I Liceum Ogólnokształcącym im. A. Mickiewicza w Rudzie Śląskiej, Fundacją Minionej Epoki, Champion Pub i innymi.

„Tym razem festiwal odbywa się pod hasłem „Kop po zwycięstwo”, nawiązującym do tradycji zakładania ogrodów działkowych w trudnych czasach. Razem uprawiamy ogród naszego dziedzictwa i wspólnie odpowiadamy za jego dary. Żeby zebrać dobry plon, musimy wpierw wygrać sami ze sobą - z naszym lenistwem, obojętnością, egoizmem i przenoszeniem odpowiedzialności na innych. To właśnie zwycięstwo, po które zmierzamy. A że czasy są trudne, to być może podświadomie wywołaliśmy właśnie taki motyw…”

— mówi Adam Kowalski ze Stowarzyszenia TURuda. Druga edycja ma rozszerzyć zakres działań o nowe wątki przyrodnicze i spojrzenia na znane miejsca, każde wydarzenie buduje więź z tym fragmentem Rudy, który wydaje się „zwyczajny”, ale takim nie jest.

Zaplanuj weekend: szczegółowy program festiwalu w Rudzie

Poniżej znajduje się pełny program wydarzeń, z podaniem godzin, prowadzących i miejsc zbiórek — zachowano oryginalną kolejność i wszystkie informacje organizacyjne.

5 września (piątek) – Drugo zmiana

17:00–18:30 – Franz Pieler Show – spacer biograficzny
Zbiórka: brama cmentarza przy ul. Porębskiej
Prowadzenie: Adam Kowalski

18:45–19:45 – Czarne Anioły u bram Jerozolimy – zwiedzanie kościoła św. Józefa
Prowadzenie: ks. Adam Brzyszkowski

19:45–20:30 – Geburstag hrabiego Franza – zwiedzanie krypt Ballestremów
Prowadzenie: Rafał Kowalski

21:15 – Koncert: Marek McCarron Trio
Miejsce: Champion Pub, ul. Powstańców 16A

6 września (sobota) – Sobotnio szychta: Cztery żywioły (ziemia)

09:00–10:45 – pTAK jest! – spacer ornitologiczny po Steinbruchu
Prowadzenie: Karolina Skorb (Górnośląskie Towarzystwo Ornitologiczne)
Zbiórka: Lokalne Centrum Tradycji, Szyb Franciszek

11:00–12:45 – De Re Botanica – spacer botaniczny
Prowadzenie: dr hab. Adam Stebel (Śląski Uniwersytet Medyczny)
Zbiórka: Kapliczka przy TOZ Fauna

11:00–14:00 – Zielnik Rudzki – warsztaty zielarskie i ogrodnicze
Prowadzenie: Natalia Zdrzałek (Śląski Ogród Botaniczny)
Miejsce: Szyb Franciszek

13:00–14:50 – Co nam zostało z tamtej Rudy – zwałowiska pocynkowe w krajobrazie Górnego Śląska (wykład i prezentacja)
Prowadzenie: dr hab. inż. Iwona Jonczy, prof. PŚ i dr inż. Arkadiusz Pawlikowski
Miejsce: Szyb Franciszek

15:00–16:30 – Na tropach karbonu – spacer geologiczno-geograficzny
Prowadzenie: dr Wojciech Krawczyński (Uniwersytet Śląski)
Zbiórka: Szyb Franciszek

16:00–18:00 – Sandbahna – spacer zieloną arterią Metropolii (dawna linia przemysłowa 309)
Prowadzenie: Joanna Stebel (Silesian Sassy)
Zbiórka: kapliczka przy ul. Potokowej

19:00–22:00 – Galeria w czerni i zieleni – Węglowa Atlantyda (wernisaż wystawy fotograficznej)
Artyści: Arkadiusz Gola, Michał Szalast, Adam Kowalski
Miejsce: Szyb Franciszek

22:00–00:00 – Integracja w klubie festiwalowym
Miejsce: Champion Pub, ul. Powstańców 16A

7 września (niedziela) – Niedzielno szychta

10:00–15:00 – Galeria w czerni i zieleni – zwiedzanie z artystami
Miejsce: Szyb Franciszek

10:00–12:00 – Audio-Video-Disco – Ruda w dźwiękach i obrazach (spacer dźwiękowy)
Prowadzenie: dr Jacek Kurek, Adam Kowalski
Zbiórka: Dom Karola Goduli / ruiny Zamku Rudzkiego

12:00–16:00 – Opowieści z węgla, cegły i kamienia – gra terenowa
Start: Szyb Franciszek
Meta: I LO w Rudzie Śląskiej

12:30–14:00 – Rudzki sport – spacer historyczny
Prowadzenie: Andrzej Godoj
Zbiórka: Przystanek Ruda Południowa (kier. Bytom)

14:30–16:00 – Powrót do szkolnych ław – spacer po I LO
Prowadzenie: Paweł Lukawski
Zbiórka: ul. Mickiewicza 15

16:00–20:00 – Dychomy w Micku – pofestiwalowa zegrodka (zakończenie gry terenowej, grill, koncert akustyczny)
Miejsce: Dziedziniec I LO, ul. Mickiewicza 15

20:00 – Koncert: Starless Void – Wieczorne tompniyńcie
Miejsce: Champion Pub

Wszystkie wydarzenia są bezpłatne; na niektóre obowiązują zapisy. Informacje organizacyjne i aktualizacje publikuje Stowarzyszenie TURuda na swoim profilu.

Szyb Franciszek odkopuje przeszłość i zyskuje nowe życie

Jednym z głównych miejsc festiwalu jest Szyb Franciszek — przebudowany na Lokalne Centrum Tradycji. Obiekt ma pełnić rolę „żyjącego muzeum”, gdzie edukacja i spotkania łączą się z celebracją miejscowych opowieści i pamięci przemysłowej.

Koszt remontu Szybu Franciszek wyniósł prawie 3 mln zł. Na prace renowacyjne i adaptację do nowych funkcji przeznaczono 1 mln zł uzyskany dzięki wygranej w konkursie Fundacji Most the Most – „Nasz Zabytek”. Resztę dofinansowano z budżetu Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii. Projekt modernizacji szybu to pierwszy etap — pozostałe budynki kompleksu będą adaptowane na mieszkania komunalne i wsparcie mieszkaniowe.

Działania zrealizowane są w ramach projektu „Laboratoria czwartej przyrody: aktywizacja społeczności Fundusze Europejski dla Śląskiego 2021–2027 (Fundusz na rzecz Sprawiedliwej Transformacji)”.

Chcesz być na bieżąco z programem i zapisać się na konkretne spacery lub warsztaty? Śledź profil Stowarzyszenia TURuda — tam organizatorzy podają szczegóły zapisów i ewentualne ograniczenia miejsc.

Na podstawie: Urząd Miasta Ruda Śląska