Wigilijny stół w Rudzie Śląskiej obfituje w unikalne smaki regionu, takie jak siemieniotka, szałot śledziowy czy brzadowy żur. Śląskie tradycje kulinarne wnoszą do świąt wyjątkowy aromat i głęboko zakorzenioną historię.
- Świąteczne tradycje kulinarne Rudy Śląskiej – historia i lokalne zwyczaje
- Przepis na siemieniotkę – tradycyjną śląską zupę wigilijną
- Brzadowy żur – przepis na postną wersję śląskiego specjału
Świąteczne tradycje kulinarne Rudy Śląskiej – historia i lokalne zwyczaje
Ruda Śląska, jako serce Górnego Śląska, kultywuje wigilijne tradycje, które są głęboko zakorzenione w lokalnej kulturze. W świątecznym menu królują dania postne, często proste, ale przygotowywane z ogromną dbałością o smak i symbolikę. Na śląskich stołach wigilijnych w Rudzie Śląskiej znajdziemy potrawy, które podkreślają wyjątkowy charakter tego regionu.
Typowe wigilijne potrawy Rudy Śląskiej
-
Siemieniotka
Jedna z najstarszych śląskich zup wigilijnych, przygotowywana z nasion konopi. Symbolizuje zdrowie i pomyślność, a jej delikatny, orzechowy smak jest wspomnieniem dawnych tradycji chłopskich. -
Moczka
Gęsty sos na bazie piernika, piwa lub wywaru rybnego, wzbogacany suszonymi owocami, bakaliami i przyprawami korzennymi. Każda rodzina w Rudzie Śląskiej ma swój unikatowy przepis, co czyni moczkę wyjątkowym elementem świątecznego stołu. -
Makówki
Śląski deser wigilijny, przygotowywany z bułki lub chleba, namaczanych w mleku z miodem, makiem i bakaliami. Symbolizują dostatek i szczęście, a ich słodki smak dopełnia świąteczny klimat. -
Ryba w galarecie
Karp lub szczupak podawany w galarecie z dodatkiem warzyw i plasterka cytryny to nieodłączny element śląskiej Wigilii. -
Kapusta z grochem
Postne danie na bazie kapusty kiszonej i gotowanego grochu, symbolizujące prostotę i jedność. W Rudzie Śląskiej to obowiązkowa potrawa wigilijna. -
Śledź w śmietanie lub po kaszubsku
Śledzie w śmietanie z cebulą to klasyka na śląskich stołach. W wersji po kaszubsku są podawane w słodko-kwaśnym sosie pomidorowym z rodzynkami. -
Pierogi z kapustą i grzybami
Tradycyjny farsz z kiszonej kapusty i suszonych grzybów zamknięty w delikatnym cieście pierogowym. Podawane często z podsmażoną cebulką. -
Kompot z suszu
Napój z suszonych owoców, takich jak śliwki, jabłka i gruszki, jest nieodłącznym elementem wigilijnej tradycji w Rudzie Śląskiej.
Zwyczaje wigilijne w Rudzie Śląskiej
W Rudzie Śląskiej, podobnie jak w innych częściach Śląska, Wigilia jest czasem wspólnoty i pielęgnowania tradycji. Siano pod obrus, dzielenie się opłatkiem, a także liczba dwunastu potraw na stole symbolizująca obfitość – to nieodłączne elementy tego dnia. Szczególną uwagę przykłada się do zachowania postu, co znajduje odzwierciedlenie w menu pełnym dań rybnych, mącznych i warzywnych.
Święta w Rudzie Śląskiej to połączenie bogactwa smaków z duchowością i tradycją, które czynią je wyjątkowym czasem dla mieszkańców miasta.
Przepis na siemieniotkę – tradycyjną śląską zupę wigilijną
Siemieniotka to jedno z najbardziej tradycyjnych i symbolicznych dań wigilijnych na Śląsku. Jej głównym składnikiem są nasiona konopi, które symbolizują dostatek i zdrowie. Zupa jest idealnym wyborem na wigilijny stół – postna, delikatna, ale jednocześnie niezwykle aromatyczna. W dawnych czasach była przygotowywana jako jedno z obowiązkowych dań, które miały zapewnić pomyślność w nadchodzącym roku. Bogactwo w zdrowe tłuszcze omega-3 oraz białko czyni ją również wartościowym daniem w dzisiejszych czasach.
Porcja: 4 osoby
Czas przygotowania: około 2 godziny
Składniki:
- 200 g nasion konopi
- 1 litr wody
- 500 ml mleka (może być roślinne, np. migdałowe, dla wersji wegańskiej)
- 1 łyżka mąki pszennej
- 1 łyżka masła (lub oleju roślinnego dla wersji wegańskiej)
- Sól do smaku
- Pieprz do smaku
Przygotowanie:
- Przygotowanie nasion konopi: Nasiona przepłucz pod bieżącą wodą, aby usunąć zanieczyszczenia. Przełóż je do garnka, zalej wodą i gotuj na małym ogniu przez około 1,5 godziny. W trakcie gotowania mieszaj co jakiś czas i dolewaj wody, jeśli odparuje zbyt dużo.
- Oddzielanie mleczka konopnego: Ugotowane nasiona przełóż na sito lub do gazy i dokładnie wyciśnij, aby uzyskać aromatyczne mleczko. Możesz także użyć blendera, aby jeszcze lepiej wydobyć aromat z nasion, a następnie odcedzić przez sitko.
- Zagęszczanie zupy: Na patelni rozpuść masło (lub rozgrzej olej), dodaj mąkę i smaż chwilę, aż uzyskasz jasną zasmażkę. Dodaj mleczko konopne, ciągle mieszając, aby nie powstały grudki.
- Dodanie mleka: Do zupy dodaj mleko, aby uzyskać odpowiednią konsystencję. Dopraw solą i pieprzem do smaku. Podgrzewaj na małym ogniu przez kilka minut, aż smaki się połączą.
Brzadowy żur – przepis na postną wersję śląskiego specjału
Brzadowy żur to nieco zapomniane, ale wciąż cenione śląskie danie, które idealnie wpisuje się w wigilijną tradycję postnych dań. Jest przygotowywany na bazie suszonych owoców, takich jak gruszki czy śliwki, które nadają zupie charakterystyczny, lekko kwaśno-słodki smak.
Porcja: 4 osoby
Czas przygotowania: około 1,5 godziny
Składniki:
- 200 g suszonych gruszek
- 100 g suszonych śliwek
- 1 litr wody
- 500 ml zakwasu na żur
- 1 łyżka mąki żytniej
- 1 cebula
- 2 liście laurowe
- 4 ziarna ziela angielskiego
- Sól i pieprz do smaku
- 1 łyżka oleju rzepakowego
Przygotowanie:
- Namaczanie owoców: Suszone owoce przepłucz i namocz w ciepłej wodzie przez około 30 minut, aby zmiękły.
- Gotowanie bazy: Owoce razem z wodą, w której się moczyły, przełóż do garnka. Dodaj liście laurowe i ziele angielskie, gotuj na małym ogniu przez 40 minut.
- Podsmażanie cebuli: Na patelni rozgrzej olej, dodaj drobno posiekaną cebulę i smaż, aż się zeszkli.
- Dodanie zakwasu: Do garnka z owocami wlej zakwas na żur i dokładnie wymieszaj. Gotuj na małym ogniu przez kolejne 15 minut, aż smaki się połączą.
- Zagęszczenie: Rozrób mąkę w niewielkiej ilości wody i dodaj do zupy, mieszając, aby nie powstały grudki. Dopraw solą i pieprzem do smaku.
Wartości odżywcze (na porcję):
- Kalorie: około 190 kcal
- Białko: 2 g
- Tłuszcze: 5 g
- Węglowodany: 35 g
Z czym podawać?
Brzadowy żur podawaj z pieczywem lub ziemniakami. Doskonale smakuje również w towarzystwie kaszy jęczmiennej lub gryczanej.
