Ponad 6600 mieszkańców Rudy Śląskiej skorzystało w 2019 roku z 90-procentowej bonifikaty przy przekształceniu prawa użytkowania wieczystego w prawo własności. W 29 przypadkach, dla osób będących w szczególnej sytuacji rodzinnej, ulga wyniosła aż 99 procent. Są to rodziny wielodzietne, osoby z niepełnosprawnościami, inwalidzi, kombatanci oraz ofiary represji wojennych i okresu powojennego. Mieszkańcy, którzy nie zdecydowali się na opłatę jednorazową, należność za 2019 rok muszą uregulować do 29 lutego 2020 roku, z kolei za rok 2020 do 31 marca 2020 roku.

Przekształcenie prawa użytkowania wieczystego w prawo własności nastąpiło automatycznie z dniem 1 stycznia 2019 r. i wynika z przepisów Ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów zabudowanych na cele mieszkaniowe w prawo własności tych gruntów. Użytkownicy wieczyści nieruchomości zabudowanych na cele mieszkaniowe stali się ich właścicielami. Za takie ustawowe przekształcenie trzeba jednak wnieść tzw. opłatę przekształceniową, płatną przez kolejne 20 lat. Opłatę za 2019 r. należy wnieść do końca lutego bieżącego roku, a za 2020 r. do końca marca tego roku.

W przypadku jednorazowej spłaty całości opłaty przekształceniowej za 20 lat z góry możliwe jest wprowadzenie bonifikaty. Uchwałą Rady Miasta Ruda Śląska wynosiła ona na terenie naszego miasta 90 procent, w przypadku gdy opłata została uiszczona w 2019 roku. W kolejnych 5 latach wysokość bonifikaty będzie malała o 10 proc. z każdym rokiem. I tak w przypadku, gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w drugim roku po przekształceniu, czyli w 2020 roku, bonifikata wyniesie 80 proc; w przypadku gdy opłata jednorazowa zostanie wniesiona w trzecim roku po przekształceniu, bonifikata wyniesie 70 proc., i tak aż do osiągnięcia pułapu 40 proc. w szóstym roku po przekształceniu. Warunkiem skorzystania z bonifikaty jest brak zaległości w opłatach za użytkowanie wieczyste, w opłatach przekształceniowych. Należy też mieć uregulowany podatek od nieruchomości.

Osoby, które decydują się na płatność całości z góry, muszą zgłosić w urzędzie miasta taki zamiar na piśmie. Urząd odpowiadając, informuje jaką kwotę i w jakim terminie należy wpłacić. Po wniesieniu opłaty otrzymuje się dokument potwierdzający spłatę należności (osoby płacące w ratach otrzymają go dopiero po zapłaceniu ostatniej raty). To moment, w którym można złożyć wniosek do właściwego sądu o wykreślenie z księgi wieczystej nieruchomości zapisu o konieczności wnoszenia opłaty przekształceniowej – kosztuje to 75 zł, jeśli płacący uiszczał opłaty w ratach, i 250 zł, jeśli dokonał płatności jednorazowej.

W myśl zapisów ustawy, przekształcenie dotyczy gruntów zabudowanych wyłącznie budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi lub mieszkalnymi wielorodzinnymi, w których co najmniej połowę liczby lokali stanowią lokale mieszkalne. - Jeżeli ktoś jest w posiadaniu gruntu, który nie podlegał przekształceniu, wówczas nadal pozostaje on w użytkowaniu wieczystym i opłatę za korzystanie z niego należy uiścić do 31 marca każdego roku – mówi Iwona Frankowicz-Frank, naczelnik Wydziału Gospodarki Nieruchomościami.

Od 1 stycznia 2020 roku została zniesiona 25-procentowa bonifikata, udzielana od opłat rocznych z tytułu użytkowania wieczystego w przypadku, gdy nieruchomość została zabudowana zgodnie z przepisami prawa. - Muszą o tym pamiętać osoby, które corocznie dokonywały takich opłat, np. za garaż. Do końca marca 2020 roku, regulując opłatę za rok 2020, muszą uiścić ją w pełnym wymiarze - wyjaśnia naczelnik Iwona Frankowicz-Frank.

W Rudzie Śląskiej jest ok. 15 tys. użytkowników takich nieruchomości, które były własnością Skarbu Państwa oraz ok. 24 tys. użytkowników nieruchomości, które były własnością miasta. Do wszystkich w ubiegłym roku trafiły pisma z informacją o wysokości opłaty przekształceniowej oraz terminie jej opłacenia.

- Warto wiedzieć, że zmiana przepisów dotyczących użytkowania wieczystego odbija się bezpośrednio na budżecie miasta. Teoretycznie jeszcze tylko przez 20 lat samorząd może liczyć na środki, które co roku wpływały do gminnej kasy z tytułu opłaty za użytkowanie wieczyste. Obecnie, wiedząc ile osób zdecydowało się skorzystać z 90-procentowej bonifikaty, możemy powiedzieć, że budżet Rudy Śląskiej został uszczuplony o kwotę ponad 8,7 mln zł - mówi wiceprezydent Krzysztof Mejer.

Skutkiem wprowadzenia nowych przepisów w życie jest likwidacja jednego ze źródeł finansowania bieżącej działalności miasta. Stąd też, dbając o dochody gminy, władze Rudy Śląskiej proponowały, by bonifikata wynosiła 60 proc. Nie zgodzili się na to jednak opozycyjni radni z klubów Koalicji Obywatelskiej i PiS, którzy podczas sesji przegłosowali ulgę na poziomie 90 proc. Poprzez tę zmianę w najbliższych latach do miejskiego budżetu może wpłynie kilka milionów złotych mniej niż zakładały wyliczenia przeprowadzone dla stawki zaproponowanej przez prezydent Grażynę Dziedzic.

Dodatkowym problemem dla budżetu miasta jest to, że zmieniła się klasyfikacja dochodów z tytułu opłaty przekształceniowej. Stanowią one teraz dochody majątkowe, a nie, jak wcześniej w przypadku opłaty rocznej, dochody bieżące. Ta wydawałoby się niepozorna zmiana rodzi istotne konsekwencje. – Zmniejszają się w ten sposób dochody bieżące, co w efekcie ma przełożenie na zmniejszenie indywidualnego dopuszczalnego wskaźnika zadłużenia dla miasta – tłumaczy Aleksandra Izydorczyk, naczelnik Wydziału Budżetu Miasta. Jest to jeden z czynników, który wpłynął znacząco na pogorszenie się sytuacji finansowej Rudy Śląskiej, konieczność wprowadzenia cięć budżetowych i polityki „zaciskania pasa”. Wśród innych powodów wymienić należy ubiegłoroczne decyzje podejmowane na szczeblu rządowym. W efekcie Ruda Śląska, jak i inne samorządy w całym kraju, tracą dochody z tytułu obniżenia stawki podatku PIT, zwolnienia z podatku dochodowego osób, które nie ukończyły 26 lat, a także dwukrotnego wzrostu kosztów uzyskania przychodów. Kolejnym źródłem problemów Rudy Śląskiej jest niedostosowanie wysokości subwencji oświatowej do rzeczywistych kosztów, jakie miasto ponosi na edukację szkolną i przedszkolną oraz niepokrywanie z budżetu państwa w 100% wydatków, które obciążają budżet w związku realizacją zadań zleconych.